PRIORYTET 12:
ODNOWA ZDEGRADOWANYCH OBSZARÓW MIEJSKICH NA TERENIE
DOLNEGO ŚLĄSKA („MIASTA”)
1. Cel priorytetu
Głównym celem priorytetu jest przeciwdziałanie marginalizacji obszarów miast
województwa dolnośląskiego, na których nasilają się negatywne zjawiska społeczne
i ekonomiczne oraz ulega degradacji stan fizyczny przestrzeni. Działania podjęte w
ramach priorytetu prowadzić będą do rewitalizacji najbardziej zdegradowanej tkanki
urbanistyczno – architektonicznej oraz wzmocnienia struktur społeczno – ekonomicznych
zdegradowanych dzielnic dla utrwalenia zrównoważonego rozwoju miast regionu i
uczynienia z nich miejsc bardziej atrakcyjnych do życia, pracy i inwestowania. Wsparcie
udzielone zostanie w szczególności na zintegrowane rozwiązania traktujące kompleksowo
problemy społeczne i środowiskowe.
2. Uzasadnienie priorytetu i jego opis
Województwo dolnośląskie wyróżnia się wysokim poziomem urbanizacji.
We wrześniu 2005 roku w miastach regionu zamieszkiwało 71,1% ogółu ludności
(wskaźnik krajowy wynosi 61,4%). Ośrodki miejskie odgrywają istotną rolę w rozwoju
gospodarczym i społecznym województwa. Widoczne jest jednak zróżnicowanie ich
potencjału. Obok dynamicznie rozwijających się miast (np. Wrocław, niektóre miasta z
obszaru Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego) istnieją jednostki, w przypadku
których można mówić o zapaści cywilizacyjnej (np. ośrodki miejskie na południu
województwa borykające się z problemami wynikającymi z likwidacji przestarzałych
branż przemysłu wydobywczego i tekstylnego). Zjawisko degradacji obszarów miejskich
ma dwa wymiary –fizyczny i społeczny. Degradacja fizycznego środowiska miast
przejawia się w postępującej destrukcji tkanki urbanistyczno – architektonicznej.
Niszczeniu ulega przede wszystkim nieremontowana od lat zabudowa (często zabytkowa)
oraz towarzysząca jej infrastruktura, np. wodno – kanalizacyjna, energetyczna, drogowa,
tereny tzw. małej architektury czy zieleni miejskiej. Szczególnie widoczna jest degradacja
substancji miejskiej na terenach poprzemysłowych i powojskowych. Degradacja tych
obszarów stwarza niejednokrotnie zagrożenie dla zdrowia ludzi i środowiska naturalnego.
Obok degradacji fizycznej tkanki miejskiej, obszary wymagające rewitalizacji borykają
się z degradacją społeczną. Na opisywanych terenach najczęściej występuje kumulacja
negatywnych zjawisk ekonomiczno-społecznych, np. wysokie bezrobocie, niski poziom
aktywności gospodarczej, wyższe niż w innych rejonach natężenie występowania zjawisk
patologicznych, wysoki stopień przestępczości. Wobec widocznej wieloaspektowej
degradacji wielu obszarów miejskich nasila się potrzeba ich przeobrażeń. Jest to szansa na
ożywienie społeczno-gospodarcze nie tylko określonych obszarów miejskich, lecz także i
sąsiednich terenów. Istotna jest także poprawa stanu środowiska naturalnego na tych
obszarach.
Ze względu na występowanie na terenie województwa wskazanych powyżej negatywnych
tendencji ograniczających rozwój miast, w ramach niniejszego priorytetu przewidywane
jest dofinansowanie przedsięwzięć zmierzających do sanacji zdegradowanych obszarów
miejskich. Wsparcie w tym zakresie uzyska 37 miast regionu, zamieszkiwanych przez
populacje nie niższe niż 10 000 mieszkańców5, na podstawie Lokalnych Programów
Rewitalizacji (LPR).