Światowe Dziedzictwo Kultury UNESCO
Stanowisko Rady Miasta Zgorzelec i Rady Miasta Görlitz
podjęte na wspólnym posiedzeniu rad w dniu 09.05.2005 r.
w sprawie starań o wpisanie na listę
Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO

Europa-Miasto Zgorzelec/Görlitz spogląda wstecz na prawie 1000-letnią historię.

Z pierwszej osady kupców i rzemieślników, założonej na miejscu wcześniejszej słowiańskiej osady, której nazwa została przejęta, rozwinął się w średniowieczu kompleksowy organizm miejski z placami targowymi, ulicami i uliczkami, majątkami kupieckimi, warsztatami rzemieślniczymi, budynkami cechowymi i miejskimi, młynami i folwarkami, szpitalami, kościołami i klasztorem. Ważnym czynnikiem rozwoju miasta było jego położenie na szlaku handlowym Via Regia z Europy Zachodniej do Europy Wschodniej i przebiegającym przez most na Nysie, który już bardzo wcześnie połączył oba brzegi rzeki i ich zabudowę.

Görlitz/Zgorzelec był przez wiele stuleci ośrodkiem handlowym o ponadregionalnym znaczeniu, utrzymującym wzmożone kontakty handlowe i kulturalne z Polską i dalej z Europą Południowo-Wschodnią. Wybitnymi świadectwami architektury tego okresu są obok budynków sakralnych późnogotyckie kamienice kupieckie ze swoją niepowtarzalną strukturą wewnętrznych hali i budowle renesansowe, wykazujące wpływy czeskie, węgierskie i śląskie, zaliczające się do najwcześniejszych w ówczesnej rzeszy niemieckiej. Jak w żadnym innym mieście zachowały się u nas budowle romańskie i przede wszystkim gotyckie, obok reprezentacyjnych kamienic kupieckich stoją kamienice rzemieślnicze z wczesnego okresu miasta.

Od pierwszej połowy XIX wieku dzisiejszy Görlitz/Zgorzelec rozrósł się w zawrotnym tempie poza istniejące od stuleci granice miejskie. Przed dawnymi bramami powstało nowoczesne centrum miasta z budynkami administracyjnymi, sądowymi, kulturalnymi, głównym urzędem pocztowym, bankami i siedzibami firm. Wzniesiono różne kościoły

i synagogę. Na obrzeżach miast zbudowano koszary. Powstałe wówczas budynki mieszkalne

i wille zostały oplecione gęstą siecią ulic, placów i terenów zielonych. Obszar zabudowany rozciągał się również w tym okresie poza oba brzegi rzeki. Budynki te posiadają doskonałą architektoniczną jakość.

Prawie nienaruszone głębokimi skutkami II wojny światowej i zupełnie odmienną polityką urbanistyczną socjalizmu, jest Europa-Miasto jedynym organizmem miejskim w szerokim otoczeniu, ukazującym jasno i w niepowtarzalny sposób rozwój środkowoeuropejskiego miasta zarówno pod względem strukturalnym jak i pod względem architektonicznego autentyzmu.

Przedstawiciele Europa-Miasta Zgorzelec/Görlitz uznają niniejszym, na swojej wspólnej sesji rad miejskich, wybitne kulturalne znaczenie struktur urbanistycznych i substancji budowlanej Görlitz/Zgorzelca i uchwalają transgraniczne opracowanie wniosku o wpisanie na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Niniejszym zleca się powołanie dwunarodowej grupy roboczej mającej składać się

z pracowników urzędów miejskich, specjalistów i mieszkańców obu części miast.

Należy niezwłocznie przystąpić do opracowania wniosku, a o wynikach pracy zespołu, Rady zostaną poinformowane na kolejnej wspólnej sesji.